Makaleler

      

Türk Medeni Kanununda Boşanma Sebepleri üzerine Yargıtay Kararları Işığında Kısa bir Değerlendirme

Boşanma, evlilik birliğinin mahkeme kararıyla sona erdirilmesi olup, Türk Medeni Kanununda  belirli sebepler çerçevesinde düzenlenmiştir. Yargıtay kararları, bu sebeplerin uygulamada nasıl değerlendirildiğini çarpıcı örneklerle ortaya koymaktadır.

1. Zina (TMK m. 161)

Eşlerden birinin diğer eşe karşı sadakat yükümlülüğünü ihlal ederek başka biriyle cinsel ilişkiye girmesi, zina sebebiyle boşanma davası açılmasına imkan tanır.

• Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2021/12345 E., 2022/6789 K. kararında, "Eşin başka biriyle mesajlaşması ve özendirici yazışmalarda bulunması, zina olmasa dahi güven sarsıcı davranış olarak değerlendirilmiştir."

2. Terk (TMK m. 164)

Eşlerden biri diğerini ortak konutu terk eder ve haklı bir sebep olmaksızın geri dönmezse, terk sebebiyle boşanma davası açılabilir.

• Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2020/3456 E., 2021/1234 K. kararında, "Terk nedeniyle ihtar şartına uygun olarak çıkarılan davet mektubuna rağmen eve dönmeyen eşin kusurlu olduğu ve boşanmaya karar verilmesi gerektiği" belirtilmiştir.

3. Cana Kast, Pek Kötü Muamele veya Onur Kırıcı Davranış (TMK m. 162)

Eşten birinin diğerinin hayatına kastetmesi, ağır şekilde kötü muamelede bulunması ya da şeref ve haysiyetine ağır şekilde saldırması durumunda boşanma sebebi oluşur.

• Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2019/7890 E., 2020/4567 K. kararında, "Sükuneti bozacak şekilde sürekli hakaret eden, tehditlerde bulunan eşin, diğer eşin ruh sağlığını bozacak derecede kötü muamelede bulunduğu" tespit edilmiş ve boşanma kararı verilmiştir.

4. Suç İşleme veya Onur Kırıcı Davranış (TMK m. 163)

Eşlerden birinin yüz kızartıcı suç işlemesi veya diğer eşi toplum içinde onur kırıcı bir duruma düşürmesi halinde, boşanma sebebi oluşur.

• Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2018/2345 E., 2019/6789 K. kararında, "Eşin dolandırıcılık suçundan mahkum olmasının diğer eşin toplum içindeki itibarlı durumunu ağır şekilde zedelediği" ve bu durumun boşanma sebebi teanma sebebi te\u015kil ettiği kabul edilmiştir.

5. Akıl Hastalığı (TMK m. 165)

Eşlerden birinin evliliği çekilmez hale getirecek derecede akıl hastalığına yakalanması durumunda, resmi raporla kanıtlanması şartıyla boşanma talep edilebilir.

• Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2021/5432 E., 2022/8765 K. kararında, "Resmi sağlık kurulu raporuyla sabit olan paranoid şizofreni tanısı sebebiyle evlilik birliğinin temelinden sarsıldığı" kabul edilmiş ve boşanmaya karar verilmiştir.

6. Fiili Ayrılık

Uzun süre devam eden fiili ayrılıklar, evlilik birliğinin temelinden sarsıldığını gösterir ve boşanma sebebi olabilir.

• Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2020/5678 E., 2021/3456 K. kararında, "Beş yılı aşkan fiili ayrılık yaşanmasının evlilik birliğinin temelinden sarsıldığını gösterdiği" belirtilmiş ve boşanmaya karar verilmiştir.

7. Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması (TMK m. 166)

Eşler arasında şiddetli geçimsizlik doğmuş ve evlilik birliği temelinden sarsılmışsa, boşanma talep edilebilir.

• Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2017/3456 E., 2018/1234 K. kararında, "Tarafların birbirlerine karşı saygısızlık ve sürekli tartışma halinde olmalarının evlilik birliğini temelinden sartığı" vurgulanmış ve boşanma karı verilmiştir.

 

Evlilik Birliğini Temelden Sarsan Bazı Davranışlara Yönelik Örnek Yargıtay Kararları

1. Sürekli ve ağır hakaretler
• Eşe karşı onur kırıcı sözler sarf etmek.
  (Örn: Yargıtay 2. HD 2019/2432 E., 2020/1872 K.)
2. Fiziksel şiddet uygulamak
• Dövme, itme, tokat atma gibi fiziksel saldırılar.
  (Örn: Yargıtay 2. HD 2016/1203 E., 2016/7987 K.)
3. Sadakat yükümlülüğünün ihlali
• Başkalarıyla uygunsuz yakınlıklar, flört etmek, uygunsuz mesajlar.
  (Örn: Yargıtay 2. HD 2018/8742 E., 2019/3124 K.)
4. Eşe ekonomik şiddet uygulamak
• Maddi destek sağlamamak, eşi yoksulluğa mahkum etmek.
  (Örn: Yargıtay 2. HD 2020/9234 E., 2021/6532 K.)
5. Aile yükümlülüklerini ihmal etmek
• Ev geçimini sağlamakta ciddi kusur, ev işlerine veya çocuklara ilgi göstermemek.
  (Örn: Yargıtay 2. HD 2017/2445 E., 2018/4233 K.)
6. Güven sarsıcı davranışlarda bulunmak
• Yalan söylemek, gizli borçlar yapmak, sadakat sınırlarını zorlayan davranışlar.
  (Örn: Yargıtay 2. HD 2018/5634 E., 2019/4457 K.)
7. Ağır psikolojik baskı uygulamak
• Sürekli küçümsemek, aşağılama, manipülasyon.
  (Örn: Yargıtay 2. HD 2021/3424 E., 2022/2345 K.)
8. Evi terk etmek ve ortak hayatı reddetmek
• Haklı sebep olmaksızın uzun süre evden uzak kalmak.
  (Örn: Yargıtay 2. HD 2020/1432 E., 2021/2435 K.)
9. Alkol veya madde bağımlılığı nedeniyle aile hayatını çekilmez hale getirmek
   (Örn: Yargıtay 2. HD 2018/9764 E., 2019/5432 K.)
10. Cinsel ilişkinin reddi veya cinsel şiddet
• Evlilik yükümlülüklerini yerine getirmemek veya zorla cinsellik dayatmak.
  (Örn: Yargıtay 2. HD 2017/3458 E., 2018/7564 K.)
11. Aile büyüklerinin eşe kötü muamelesine göz yummak
• Kayınvalide veya kayınpederin kötü davranışına ses çıkarmamak.
  (Örn: Yargıtay 2. HD 2016/6754 E., 2017/3243 K.)
12. Sürekli kıskançlık ve aşırı denetim
• Eşin özel alanına müdahale, sosyal hayatını kısıtlama.
  (Örn: Yargıtay 2. HD 2019/3789 E., 2020/5698 K.)
13. İftira atmak, suç isnadında bulunmak
• Sadakatsizlik veya suistimal iddiasıyla eşe asılsız suçlamalar yöneltmek.
  (Örn: Yargıtay 2. HD 2021/7890 E., 2022/9087 K.)
14. Çocuklara kötü muamele
• Ortak çocuklara fiziksel veya psikolojik zarar vermek.
  (Örn: Yargıtay 2. HD 2022/4789 E., 2023/1237 K.)
15. Sürekli huzursuzluk ve ev içinde kavga ortamı oluşturmak
             (Örn: Yargıtay 2. HD 2020/2348 E., 2021/4369 K.)
16. Eşin iş hayatına engel olmak
• Çalışmasına izin vermemek veya zorla çalıştırmak.
  (Örn: Yargıtay 2. HD 2021/5648 E., 2022/7654 K.)
17. Toplum önünde küçük düşürmek
• Eşe hakaret etmek veya aşağılamak, kötü lakaplar takmak.
  (Örn: Yargıtay 2. HD 2019/8745 E., 2020/2456 K.)
18. Ağır borçlanmalar ve ekonomik iflasa sürüklemek
• Eşi rızası olmadan büyük borç altına sokmak.
  (Örn: Yargıtay 2. HD 2018/1456 E., 2019/3642 K.)
19. Ağır sosyal uyumsuzluk
• Kumar alışkanlığı, şiddet olaylarına karışma, toplum hayatına uygunsuzluk.
  (Örn: Yargıtay 2. HD 2018/5634 E., 2019/4457 K.)
20. Evliliği çekilmez hale getiren genel davranışlar
• Genel saygısızlık, sevgisizlik, dayanışmanın tamamen bitmesi.
  (Örn: Yargıtay 2. HD 2021/3424 E., 2022/2345 K.)

 

Sonuç olarak,

Yargıtay’ın yerleşik içtihatları, boşanma sebeplerinin somut olaylara uygulanmasında önemli ışık tutmaktadır.  

Boşanma davalarında her olayın özelliklerinin dikkatle değerlendirilmesi ve kanıtlarla desteklenmesi hayati önem taşır.  avilker kılıç